بیماری شغلی چیست و چه علائمی دارد و چگونه از آن دوری کنیم؟

طبق تعریف سازمان بهداشت جهانی، بیماری شغلی به بیماری ای گفته می شود که بر اثر ماهیت کار یا فعالیت حرفه ای فرد را مبتلا می کند و ممکن است او را در معرض آسیب های متعددی قرار دهد و عوامل متعددی در ایجاد آن نقش اساسی دارند. بیماری های مرتبط با شغل، زیرا می توانند ناشی از چندین عامل خطر دیگر باشند که کارکنان در معرض آن قرار می گیرند.

اختلالات اندام فوقانی شامل گروهی از بیماری های اسکلتی عضلانی است که شانه، گردن، آرنج، ساعد، مچ دست، دست و انگشتان دست را درگیر می کند. اینها شامل مشکلات بافت، عضله، تاندون و رباط و همچنین مشکلات گردش خون و نوروپاتی اندام فوقانی است. اگر به موقع درمان نشود، به طور چشمگیری بدتر می شود و باعث درد مزمن می شود که به اختلالات اندام فوقانی تبدیل می شود. در گذشته این اختلالات به طور گسترده ای به عنوان آسیب های استرس مکرر شناخته می شدند و اکنون توافق شده است که این آسیب ها حتی بدون فعالیت های تکراری نیز می توانند افراد را تحت تاثیر قرار دهند. در واقع، با تشخیص دقیق بسیاری از اختلالات اندام فوقانی، هنوز برخی از دردهای اندام فوقانی وجود دارند که درمان و شناسایی علل آنها دشوار است.

عوامل متعددی باعث ایجاد اختلال در اندام فوقانی می شود که از جمله آنها می توان به وضعیت نامناسب بدن به خصوص بازو اشاره کرد که یکی از عوامل اصلی آسیب دیدن فرد به این اختلالات است. به عنوان مثال، مچ دست و بازو زمانی که در وضعیت عمودی قرار دارند بهترین عملکرد را دارند. هنگامی که آنها به هم می‌پیچند یا می‌چرخند، این امر می‌تواند فشار بیشتری بر روی تاندون‌ها و اعصابی که از مچ دست به دست می‌گذرد، وارد کند. مشاغلی که شامل فعالیت‌های تکراری مانند کارخانه‌ها هستند، یکی از دلایل شناخته شده اختلالات اندام فوقانی هستند، زیرا استرس نابرابر در قسمت‌های مختلف بدن توزیع می‌شود. نیرو یا کشش بیش از حد بر روی اعصاب و رباط ها عامل دیگری است که به ایجاد اختلالات اندام فوقانی کمک می کند.این گونه فعالیت ها نیاز به چرخش بازو یا مچ دارند (مانند جعبه ها یا پیچاندن سیم ها) و در نتیجه به ایجاد اختلالات اندام فوقانی کمک می کند. علاوه بر این، بستگی به دوره زمانی دارد که فرد در معرض این فعالیت ها بوده است یا تعداد دفعاتی که آن فرد آن فعالیت را انجام می دهد.

دکتر بهوانشوار مشانی، مشاور جراح ارتوپد متخصص در اندام فوقانی در بیمارستان جراحی پیشرفته پزشکی برجیل، می گوید: «سبک زندگی مدرن باعث می شود که افراد ساعات طولانی را در محل کار سپری کنند و این منجر به افزایش میزان اندام فوقانی مرتبط با شغل شده است. اختلالات عوامل متعددی از جمله سختی های جسمی، عوامل روانی و اجتماعی و ویژگی های فردی تا حد زیادی بر ایجاد اختلالات اندام فوقانی تأثیر می گذارد. این اختلالات به یک حرفه یا بخش خاص محدود نمی شود، زیرا در بیشتر صنایع و خدمات یافت می شود. شایان ذکر است که اختلالات اندام فوقانی باعث ایجاد درد در هر قسمت از بدن از شانه تا انگشتان می شود و همچنین می تواند شامل مشکلاتی در بافت ها، عضلات، رباط ها، تاندون ها، گردش خون و ارتباط عصبی با اندام فوقانی باشد. . درد یکی از علائم شایع اختلالات اندام فوقانی است و در عین حال این دردها به طور کلی در افراد شایع است. بنابراین، احساس درد در اندام فوقانی به خودی خود نشانه بیماری نیست و معمولاً به سختی می توان چنین علائمی را به کار با قطعیت نسبت داد.

انواع شایع اختلالات اندام فوقانی مرتبط با شغل عبارتند از تنوسینوویت در مچ دست، شانه یا دست، سندرم تونل کارپال (فشار روی عصب مدیان در مچ دست)، سندرم تونل کوبیتال (فشرده شدن عصب اولنار در آرنج)، و داخلی و التهاب آرنج خارجی (آرنج تنیس بازان، آرنج گلف باز)، گردن درد، و همچنین برخی علائم غیر اختصاصی درد بازو و دست.

دکتر مشانی می افزاید: معتقدم مدیریت و مسئولان در سازمان ها باید با اتخاذ رویکرد مدیریتی مثبت در کاهش خطر ابتلا به اختلالات اندام فوقانی مشارکت فعال داشته باشند. آنها همچنین باید از این اختلالات آگاهی داشته باشند و متعهد به محافظت از کارکنان در برابر آنها باشند. از این نظر باید با ارائه کارگاه های آموزشی برای پیشگیری از این بیماری ها و همچنین ارزیابی وضعیت بدنی کارکنان در حین کار و گزارش زودهنگام این اختلالات، به کارکنان سازمان آموزش دهند. کارکنانی که علائمی حاکی از ابتلا به اختلالات اندام فوقانی دارند باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه و مراتب را جهت مداخله و درمان به موقع به مسئولین موسسه اطلاع دهند. این بهترین راه برای جلوگیری از تشدید مشکلات در دراز مدت است.»