Katidral Notre Dame de Paris, ụlọ kachasị mma, ka ọ dị tupu ọkụ na ogologo akụkọ ihe mere eme ya.

Katidral Notre Dame.), na Arabic, Katidral nke Our Lady (The Virgin), nke bụ katidral nke Parish diocese dị n'akụkụ ọwụwa anyanwụ nke agwaetiti obodo na Seine River, i.e. n'ime obi akụkọ ihe mere eme nke Paris. Ụlọ ahụ na-anọchite anya ọmarịcha nka na ihe owuwu Gothic nke meriri na narị afọ nke iri na abụọ ruo mmalite nke narị afọ nke iri na isii. Ọ bụ otu n'ime ihe ncheta akụkọ ihe mere eme na France na ihe atụ nke ụdị Gothic a maara dị ka (Il Dosans). Ekwuru ya dị ka isi ntọala na akwụkwọ akụkọ (The Hunchback of Notre Dame) nke Victor Hugo dere. Ụlọ ahụ malitere na Middle Ages.

Katidral Notre Dame dị na ebe a na-ewu ụlọ ụka Ndị Kraịst mbụ na Paris, "Saint Stephen's Basilica", nke n'aka nke ya wuru na mkpọmkpọ ebe nke ụlọ nsọ Gallo-Roman nke Jupiter. Paris na narị afọ nke iri na Gothic ya. Ọdịdị nke ụlọ ụka ahụ ruru mita 528

Na 1160, mgbe chọọchị dị na Paris ghọworo “ụka parish nke ndị eze Europe,” onye bụbu Bishọp Maurice de Sully lere Paris katidral Saint-Etienne (Saint Stephen), bụ́ nke e hiwere na narị afọ nke anọ, erughị eru. nke oke ọrụ ya, ma kwatuo ya obere oge ka O weghaara aha "Bishọp nke Paris". Dị ka ọ dị n'ọtụtụ akụkọ mgbe ochie, ihe ndị mgbe ochie gwupụtara na narị afọ nke iri abụọ na-atụ aro na a ga-eji nnukwu ihe owuwu dochie katidral ahụ, nke nwere oghere na ihu dị ihe dị ka mita 36. Ya mere, ọ ga-ekwe omume na mmejọ ndị nwere ihe owuwu gara aga na-emebiga ihe ókè iji nyere aka kwado nrụgharị ọgbara ọhụrụ. Dị ka akụkọ mgbe ochie si kwuo, ọ bụ ọhụụ nke katidral ọhụrụ dị ebube nke Paris, nke e sere na mbara ala dị n'èzí chọọchị mbụ ahụ.

Tupu e wuo ya, bishọp ahụ kwaturu ọtụtụ ụlọ maka ebumnobi ịgbasawanye, ma wuo okporo ụzọ ọhụrụ iji bufee ihe ndị ọzọ na katidral ahụ. A malitere ịrụ ọrụ n’afọ 1163 n’oge ọchịchị Louis VII, e kewarakwa echiche banyere ma Sully ma ọ bụ Popu Alexander nke Atọ tọrọ ntọala katidral ahụ. Agbanyeghị, Bishọp de Sully tinyere ọtụtụ ndụ na akụ ya n'iwu katidral ahụ. Owuwu nke òtù ukwe malitere site na 1163 ruo 1177 na ebe ịchụàjà ọhụrụ na 1182 (ọ bụ ihe a na-emekarị maka njedebe ọwụwa anyanwụ nke ụka ọhụrụ na-ebu ụzọ wuchaa, ebe ọ bụ na enwere ike wuo mgbidi nwa oge n'ebe ọdịda anyanwụ nke ukwe ahụ, na-enye ohere). a ga-eji ya eme ihe n'akwụsịghị akwụsị ebe ndị ọzọ nke ụlọ ahụ ji nwayọọ nwayọọ na-akpụzi). Mgbe Bishọp Maurice de Sully nwụsịrị na 1196, Odis de Sully nọchiri ya ma na-ahụ maka mmecha nke nku ụka na nave, bụ nke dị nso na-agwụcha n'oge ọ nwụrụ na 1208. N'oge a, akụkụ ọdịda anyanwụ bụ facade nke ọdịda anyanwụ. E wukwara ya, n'agbanyeghị na emechabeghị ya ruo ihe dị ka etiti afọ 1240.

Ọtụtụ ndị na-ese ụkpụrụ ụlọ na-arụ ọrụ na saịtị ahụ n'oge oge a na-ewu ihe, nke na-egosi na ụdị dị iche iche dị na elu dị iche iche nke ihu ọdịda anyanwụ na ụlọ elu. Onye na-ese ụkpụrụ ụlọ nke anọ n'etiti 1210 na 1220 na-ahụ maka iwu nke ọkwa ahụ na etiti pink na nnukwu ọnụ ụlọ n'okpuru ụlọ elu abụọ ahụ.

Mgbanwe kachasị dị ịrịba ama na imewe bịara n'etiti narị afọ nke iri na atọ, mgbe e megharịrị nku ụka ahụ n'ụdị Rayonant kachasị ọhụrụ; na 1240 Jean de mbubreyo gbakwunyere ọnụ ụzọ ámá na nku ugwu nke nwere windo rose dị egwu. Mgbe nke ahụ gasịrị (site na 1258) Pierre de Montreuil mere atụmatụ yiri nke ahụ na nku ndịda. Ọnụ ụzọ ámá ndị a niile ka e ji ihe ọkpụkpụ chọọ mma nke ukwuu; Ọ na-agba pụrụ iche Mpaghara ebe ndịda n'ọnụ ụzọ na-agba akụkụ nke ndụ St. Stephen na dị iche iche nsọ, mgbe ugwu ọnụ ụzọ ámá gosiri na nwata nke Kraịst na akụkọ nke Theophilus na ihe oyiyi nke Virgin na mmetụta nke nnukwu nwa na. Tromo. Ọtụtụ ndị na-ese ụkpụrụ ụlọ na-etinye aka na saịtị ahụ n'oge oge a na-ewu ihe, nke na-egosi na ụdị dị iche iche dị na elu dị iche iche nke ihu ọdịda anyanwụ na ụlọ elu. Ọ bụ onye na-ese ụkpụrụ ụlọ nke anọ na-elekọta ya n'etiti 1210 na 1220, e jikwa etiti pink na nnukwu ọnụ ụlọ wuo ọkwa ahụ n'okpuru ụlọ elu abụọ ahụ.

 Na 1548, mmebi ọgba aghara mebiri akụkụ nke Notre Dame, weere na ha bụ ndị ọgọ mmụọ. N'oge ọchịchị Louis XIV na Louis XV, katidral ahụ nwere nnukwu mgbanwe dịka akụkụ nke mbọ na-aga n'ihu iji kwalite katidral na Europe dum. O mebikwara ili na windo ndị nwere ugogbe anya n'ebe ugwu na ndịda.

Na 1793, n'oge "French Revolution", katidral a raara nye "ofufe nke uche", na mgbe ahụ ofufe nke Onye Kasị Elu. N'oge a, e bibiri ma ọ bụ kwakọrọ ihe ọtụtụ akụ katidral ahụ. E kwaturu ụlọ elu nke narị afọ nke iri na atọ na ihe oyiyi nke ndị eze Bible ndị Juu (nke a kwenyere na ha bụ ndị eze France), nke dị na frieze na ihu nke katidral, ma gbupụ ha isi. Ahụrụ ọtụtụ ndị isi ala n'oge gwupụtara na 1977 wee gosipụta na Cluny D Museum. N'ihi na oge, kama ọtụtụ ebe ịchụàjà nke Virgin Mary. Mgbịrịgba nnukwu Katidral ahụ jisiri ike zere ịgbaze ha. A na-eji katidral ahụ dị ka ụlọ nkwakọba ihe oriri.

Mmemme mweghachi nke esemokwu malitere na 1845, nke ndị na-ese ụkpụrụ ụlọ bụ Jean-Baptiste-Antoine Lassus na Eugene Viollet-le-Duc bụ ndị na-ahụ maka mweghachi nke ọtụtụ nnukwu ụlọ, nnukwu obí na katidral na France. Mweghachi ahụ were afọ iri abụọ na ise ma gụnye nrụgharị nke flèche dị ogologo na nke mara mma (ụdị ahịhịa), yana mgbakwunye mgbakwunye na ghosts galerie. Viollet-le-Duc ejirila ụsụ kụziere ọrụ ya mgbe niile, usoro ihe owuwu nke Gothic.

Agha Ụwa nke Abụọ kpatara mbibi ka ukwuu. Ọtụtụ n'ime enyo ndị nwere ugogbe anya dị n'ọkwa dị ala ka mgbọ kpafuru kụbara. Emegharịrị ka agha biri.

N'afọ 1991, ọ malitere nnukwu mmemme nke nchekwa na mweghachi, bụ nke dị n'ime afọ iri gara aga, ma ka na-aga n'ihu Site na 2010, ihicha na iweghachi ihe ọkpụkpụ oge ochie ka bụ ihe dị nro. N'ihe dị ka afọ 2014, ọtụtụ ọkụ kwalitere na ọkụ ọkụ LED.

Ụka ahụ gbara nnukwu ọkụ nke ripịara ọtụtụ ụlọ ahụ, nke butere ụlọ elu ahụ daa kpamkpam na Eprel 15, 2019.