A o lei suesue atili i le mea ua ta’ua o le veli “leaga” ma le veli “maualuga”, o le a se mea ua tatou iloa e uiga i le tamaitai talavou ua maliu?
O ai Mahsa Amini?
E le tele ni mea tatou te iloa e uiga ia te ia vagana ai o ia o se Kurdish-Iranian, 22 tausaga, ma na fanau o ia i le aai o Saqqaz i matu i sisifo o Iran. O loʻo i ai faʻamatalaga e leʻi leva ona talia o ia i le Iunivesite o Urmia ma o le a amata lana aʻoga.
Pe tusa o le ono i le afiafi, na pueina ai e se leoleo leoleo ia Mahsa Amini i tafatafa o le "Martyr Haqqani" metro station i Tehran, ma sa ia o faatasi ma lona tuagane, i luga o le mafuaaga o le le usitaia o laei na tuuina atu i tamaitai, e tusa ai ma le BBC Auaunaga a Peresia.
Na tu’uaia e ni tagata sa va’ava’ai le ta’avale a leoleo i le fasi o le tama’ita’i talavou i totonu o le ta’avale a leoleo.
Na siitia Mahsa mai le nofoaga autu o le taofia o Guidance Patrol i le Falemai o Kasri i Tehran, o le tala lea a leoleo o Tehran.
I le taimi lava e tasi, na salalau tala i luga o ala o faasalalauga faaleagafesootai e faapea o se tamaitai talavou e igoa ia Mahsa Amini o loo malaga ma lona aiga i Tehran. Falemai o Qasry, mulimuli ane na taʻua na paʻu i le koma.
O le Peresetene Iran, Ebrahim Raisi, ua faatonuina le Minisita o le Initeria e faaauau le suesuega i le mea na tupu.
Ua fa'asalalau e le fa'amasinoga a Iran le fa'avaeina o se vaega fa'apitoa e su'esu'e.
I le Aso Faraile, Setema 16, na faalauiloa ai lona maliu.
Na faamaonia e le pulega a Iran le maliu o le tamaitai talavou a o taofia, ae o le tala a lona aiga i le mafuaaga o le maliu e ese mai le tala aloaia.
Fai mai leoleo na mafatia o ia i le "faafuaseʻi o le fatu" aʻo faʻatali ma isi fafine i le nofoaga e "aʻoaʻoina" e uiga i tulafono o le hijab, ma na teena e leoleo le sasaina o Mahsa.
Ma na lomia faasalalau ata mai mea pueata mataʻituina o loʻo faʻaalia ai o ia o talanoa i se tamaʻitaʻi leoleo, ona savali laʻititi lea ona paʻu i lalo i le eleele.
Aso Toona'i 17 Setema: Fai mai le Minisita o le Initeria "e foliga mai sa i ai ni faafitauli tau le soifua maloloina muamua."
Mahsa Amini na tanumia i lona aai i lalo o le vaavaaiga a le au puipuiga, ma o le numera o tagata auai i le falelauasiga na fuafuaina i le faitau afe.
Faatasi ai ma le faasilasilaga o lona maliu, o faasalalauga faaagafesootai ita ma tagata na taumafai e faataitai i luma o le falemai, ae na taumafai le vaega o le puipuiga e taofia i latou mai le faapotopotoina.
Faatasi ai ma le faateleina o le vevesi, na faasalalauina ai e leoleo i luga o le televise a Iran se vitio na pueina e mea pueata mataʻituina o loʻo faʻaalia ai le tamaitai talavou i fafo atu o le "Tahdheeb Center" ona sosoo ai lea ma totonu, ma le taimi na matapogia ai. Peitai, o le aso ma le taimi o le pueina na tapeina.
I le Aso Sa, Setema 18, na tali atu ai lona tama e ala i le taʻu atu i le aufaasālalau o lona afafine "o loʻo lelei le tino, ma e leai ni faʻafitauli o le soifua maloloina." Na ia ta’ua fo’i sa i ai manu’a i ona vae, ma o le ata o le CCTV na fa’aalia e le pulega o le mea na tupu sa toe fa’asa’o.
O se faʻataʻitaʻiga a tamaiti aʻoga na faia i le Iunivesite o Tehran, Isfahan ma isi iunivesite o le laumua.
Na taʻua e le vaega o aia tatau a tagata Kurdish Hankaw e le itiiti ifo i le 38 tagata na manuʻa ina ua maeʻa ona faʻapupulaina e le au leoleo le au tetee i vaega o Kurdish.
I le Aso Gafua, Setema 19, na faaalia ai e le alii leoleo o Teheran, Brigadier General Hossein Rahimi, le alofa mo le aiga, ae na finau e leʻi sauaina i latou faaletino. “O fa’amaoniga o lo’o fa’aalia ai e leai se fa’atamala po o ni amioga le talafeagai a leoleo,” o lana tala lea i le au tusitala.
Na tali atu foi le tuagane o lona tina i le tala a leoleo, ma talanoa i le nusipepa Etemad e faavae i Tehran, ma fai mai o lona tei o loo matua lelei atoatoa ma o tuuaiga a leoleo o "pepelo mama." Na ia fa’aopoopo mai fo’i, “O Mahsa sa fa’atasi ma lona tuagane, ma ina ua tete’e o ia e pu’e fa’apagota, na fa’aaoga ai loa le kesi loimata”.
"Na latou fasiotia laʻu agelu," o le tala lea a le tina o le tamaitai talavou ua maliu i le BBC.
I le maitauina e faapea "e ono matua matautia" mo aiga o i latou e maliliu i le toese e talanoa i le aufaasālalau, e tusa ai ma le tusitala o le BBC Varanak Amedy. “O nisi o aiga o i latou na maliliu i totonu o sela o lo o fa’alavelaveina e le vaega o le puipuiga. O lea e filemu nisi o aiga, ae o isi e tautatala ona latou te iloa afai latou te maua le lagolago faavaomalo o le a sili atu ona saogalemu.
Na lomia e le aufaasālalau a Iran se ata o se feʻau mai le ulu o le Bandar Abbas Medical City Authority, lea na taʻua ai "o le tafe toto mai le taliga ma le manuʻa i lalo o ona mata e le ogatasi ma (faailoga) o se fatu fatu," sii mai le BBC auaunaga a Peresia.
Ma faasalalau ata vitio o fafine e tafi o latou lauulu ma isi o lafo le veli.
"E leai se faatamala i le itu a leoleo ma o faamatalaga uma e uiga i le mafuaaga o le maliu o Ms. Amini o ni pepelo mama," o le tala lea a Hossein Rahimi, le taitai o le Greater Tehran Police, i se fonotaga a le au tusitala.